Omuz Omuza

Değerler ile Geleceğe

İnsanlar bir araya gelir ve bir topluluk oluştururlar. 

Her topluluk memnun edeceği insanlar için ve bu uğurda emek veren insanlarıyla var olur. 

Omuz omuza geleceğe yürüyen her topluluğun, birlikte yaşamayı mümkün kılan değerleri ve prensipleri vardır. 

Kar amacı güden bir şirket, bir sivil toplum kuruluşu, bir devlet dairesi, politik ve veya akademik bir grup farketmez, bunların hepsi insanların bir arada yaşadığı topluluklardır.

Bu yazı için biz; şirket, çalışan ve müşteri kavramlarını kullanalım, ancak bu içerik her topluluk için geçerlidir.

Değer ve Davranış Tarifleri

Bir araya gelip bir amaca ulaşmak için çalışan insanlar, vazgeçemeyeceği değerlerini ("Değer Seti") ve bunlara bağlı davranış biçimlerini ("Davranış Tarifleri") yazılı hâle getirirler.

Değerler bir şirketi 4-5 kelime ile temsil eder, ancak asla sadece birer kelimeden ibaret değillerdir. O şirketin davranış biçimlerini belirler ve şirket içi ve dışı ilişkilere; çalışan ve müşteri deneyimine şekil verirler.

İdeallerini apaçık ortaya koymak isteyen organizasyonlar, bu 4-5 kelimeyi bulana kadar uzun zaman harcarlar. Derinlemesine tartışırlar. İnce, rafine ve anlaşılır hâle getirirler. Şirket içinde birbirlerine, müşterilerine ve dış dünyaya en sade ve somut biçimde sunarlar. 

Bir şirketin, "Değer Seti" ve "Davranış Tanımları" ne kadar net olursa ve herkesin anlayacağı biçimde sağlam bir iletişimi yapılırsa, bunlara uygun davranışlara dair beklenti de o denli yüksek olacaktır.

Tariflediğini Sahiplendir

Doğru davranış biçimlerini teşvik etmek için en uygun tarifleri bulmaya çok zaman harcarız.

Peki sonra ne olur da, onca özenle düşünüp seçtiğimiz "Değer Seti", insanların görmezden geldiği, sadece duvarda asılı bir çerçevenin içinde kalır? Neden şüphe duyulur, hatta küçük görülür?

Cevap: Mesuliyet ve Akibet Eksikliği

"Değer Seti" ve "Davranış Tanımları"nı oluşturmak ve iletişimini yapmak için harcanan azami çabalardan sonra, sıra şimdi bunların işlevselliğini oluşturmaya gelmiştir.

Şirketin tamamı için geçerli bir kurallar setidir elimizdeki. Birine, ikisine değil bu değerlerin tamamına uygun davranmak, her çalışanın sorumluluğudur.  

Değer ve davranışlar için seçilen kelimeler, ne kadar iddialı, iyi niyetli ya da parlak olursa olsun, dünyanın en iyi tarifi bile çalışanların davranışlarını değiştirmeye yetmeyecektir. Sözcükler ile çizilmiş sınırlar değil, deneyimle öğrenilmiş sınırlardır önemli olan. 

Sözleriniz takdir görebilir, ancak davranışlarınız izlenir. Olması gerekenler değil olup bitenlerdir şirketlerin gerçekleri. Çalışanlar, içinde yaşadığı şirkette olup bitenleri görürler, duyarlar, anlarlar.

Herkes bilir: Şirkette kimler öne geçer? Kim el üstünde tutulur? Hangi hedeflerine ulaşınca, hangisini başaramayınca ne olur? İlan edilmiş olan şirket değerlerine aykırı davrananlara ne olur? Hangi yapılanlar, yapanın yanına kâr kalır? 

Mesuliyet verilmeden, akibet görülmeden değerler sadece kelimeler olarak kalacaktır.

Jack Welch, Yıllık Olağan Genel Kurul toplantısında, o sene fevkalade ticari başarılar elde eden iki üst düzey çalışanıyla yollarını neden ayırdığını net biçimde açıklamış ve o iki çalışanın aykırı düştüğü General Electric değer ve davranışlarını sarsılmaz biçimde şirket DNA'sına mühürlemiştir.

Mesuliyet her bir çalışan için geçerlidir ve değerlere aykırı davranışların akibetine istisnasız her bir çalışan katlanır.

Ticari netice asla her şeyin üstünde değildir. Şirket değerleridir her şeyin, herkesin üzerinde olan... 

Şirketin çalışanları tarafından verilen her karar her zaman şirket değerleriyle uyumlu olmalıdır. 

Volkswagen dev bir Alman markasıdır, ancak artık biz onu çevreyi kirleten egzoz sistemlerini örtbas etmek için organize biçimde suç işleyen, değerlerini kaybetmiş hâlde hatırlıyoruz. Çok sevdiğim bir marka ama, ben ona artık güvenemiyorum. 

Başka bir Alman, Robert Bosch, boş yere dememiştir, “Müşterilerimin güvenini kaybetmektense, para kaybetmeyi tercih ederim.” diye...

Akibet eğer şirket içinde gösterilmezse, er ya da geç dış dünyada bunun neticesine katlanılacaktır.

Tariflediğimiz değerleri sahiplendirmek için, mesuliyeti verelim, akibeti gösterelim...

Özkan Zere

21.02.2021

Yazı için, Accountability > Mesuliyet ve Consequence > Akibet olarak Türkçeleştirilmiştir...

Bu yazıya ilham olan ve temel teşkil eden yazı için Carly Fiorina'ya teşekkürlerimle... Onun yazısının linki aşağıda...

https://www.linkedin.com/pulse...

#ŞuurluSermaye #ŞirketDeğerleri 

#ConsciousCapitalism #CompanyValues

#ValueDrivenOrganization #DeğerlereDayalıOrganizasyon